Δηλητηριάσεις και αʼ βοήθειες

Sokan

Ως δηλητηρίαση ορίζεται το σύνολο των λειτουργικών και μορφολογικών διαταραχών που προκαλούνται από τη λήψη ενός δηλητηρίου. Οι δηλητηριάσεις χωρίζονται σε τυχαίες και δηλητηριάσεις από πρόθεση,η γνωστή μας «φόλα». Οι τυχαίες δηλητηριάσεις οφείλονται στη κατανάλωση δηλητηριωδών φυτών, τυχαία κατάποση φυτοφαρμάκων, στη κατανάλωση χαλασμένων ζωοτροφών. Οι δηλητηριάσεις από πρόθεση είναι προϊόν εγκληματικής ενέργειας εκ μέρους κάποιον κακόβουλων ατόμων.

Οιουσίες που χαρακτηρίζονται ως δηλητήρια είναι παρά πολλές, τόσο φυτικές όσο και συνθετικές. Στο παρόν άρθρο θα περιγράψουμε τις συχνότερες δηλητηριάσεις που παρουσιάζονται στο σκύλο και για τις οποίες υπάρχουν αντίδοτα. Οι πιο συχνές δηλητηριάσεις οφείλονται σε τέσσερις ουσίες τα οργανοφωσφορικά, τα ποντικοφάρμακα, το υγρό για τα ψυγεία των αυτοκινήτων και τη στρυχνίνη. Οι τρεις πρώτες ουσίες μπορεί να ευθύνονται είτε για τυχαίες, είτε για δηλητηριάσεις από πρόθεση, ενώ η στρυχνίνη είναι το δηλητήριο που χρησιμοποιούταν παλιότερα για «φόλα» ιδίως στα αστικά κέντρα και που τώρα σπανίζει, ευτυχώς.

Δηλητηρίαση απόοργανοφωσφορικά.

Τα οργανοφωσφορικά χρησιμοποιούνται ευρέως στη γεωργία ως φυτοφάρμακα και για την καταπολέμηση των εκτοπαρασιτων στα ζώα. Τις περισσότερες φορές η δηλητηρίαση είναι τυχαία, τα ζώα έρχονται σε επαφή με πεταμένα κουτιά φυτοφαρμάκων ή μετά από λουτρά για τα εκτοπαρασιτα που έγιναν με πυκνότερα διαλύματα από το κανονικό. Σε μεμονωμένα περιστατικά έχουν χρησιμοποιηθεί και φυτοφάρμακα για φόλες ιδίως σε αγροτικές περιοχές και κατά κύριο λόγο για την εξολόθρευση των αδέσποτων σκύλων.

Τα οργανοφωσφορικα αναστέλλουν τη δράση ενός ένζυμου στις νευρικές συνάψεις με αποτέλεσμα τη συνεχή διέγερση των νευρικών ινών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση των συμπτωμάτων και στο τέλος το θάνατο του ζώου λόγω παράλυσης των αναπνευστικών μυών.

Τα συμπτώματα είναι: υπερδιέγερση, επιφανειακό μυϊκό τόνο, τονικοκλονικούςμυϊκούς σπασμούς, σιελόρροια, εμετούς, διάρροια και βραδυκαρδία. Αυτά είναι τα συμπτώματα της οξείας δηλητηρίασης. Εάν αντιληφθούμε κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα ή ότι το κατοικίδιό μας έφαγε κάποιο φυτοφάρμακο, πρέπει αμέσως να του προκαλέσουμε εμετό και να του δώσουμε το αντίδοτο. Τον εμετό τον προκαλούμε είτε με το χέρι μας είτε με μια ένεση απομορφίνης. Εάν έχουν περάσει πάνω από τέσσερις ώρες από την κατάποση της ουσίας καλύτερα να αποφύγουμε να προκαλέσουμε εμετό γιατί ήδη έχει απορροφηθεί το δηλητήριο.

Το αντίδοτο είναι η ατροπίνη. Η δόση της είναι 0,2mg/kg βάρους ή δύο αμπούλες για κάθε δέκα κιλά του ζώου. Αφού προσφέρουμε τις πρώτες βοήθειες πρέπει να πάμε το ζωάκι μας στον κτηνίατρο για τη συνέχεια της θεραπείας.

Δηλητηρίαση από ποντικοφάρμακα.

Τα περισσότερα ποντικοφάρμακα περιέχουν παράγωγα της κουμαρίνης, μιας ουσίας που εμποδίζει την πήξη του αίματος. Είναι μια τυχαία δηλητηρίαση, όταν τα ζώα μας τρώνε κατά λάθος τα δολώματα για τα τρωκτικά.

Τα συμπτώματα είναι:εσωτερικές αιμορραγίες, με το αίμα να εμφανίζεται σε εμετούς, ούρα, κόπρανα. Επίσης παρουσιάζουν αδυναμία, λευκά ούλα, γρήγορος σφυγμός, εξάντληση, αταξία και επιληπτικές κρίσεις.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε εάν δούμε το κατοικίδιό μας να τρώει το δόλωμα είναι να προκαλέσουμε εμετό και αμέσως στον κτηνίατρο για τη θεραπεία. Το αντίδοτο είναι η βιταμίνη Κ σε δόσεις των 2,5mg/kg για 3-4 εβδομάδες.

Δηλητηρίαση από αιθυλενικήγλυκόλη.

Η ουσία αυτή χρησιμοποιείται ως αντιψυκτικό στα ψυγεία των αυτοκινήτων. Λόγω της γλυκείας της γεύσης είναι πολύ ελκυστική για τα ζώα. Είναι καταστρεπτική για το νεφρό και προκαλεί ανεπανόρθωτες βλάβες μέσα σε λίγες ώρες από την λήψη της.

Τα συμπτώματα είναι: κατάπτωση, μυϊκή αδυναμία, μυϊκός τρόμος, επιληπτικές κρίσεις κ. α.

Αμέσως μόλις αντιληφθούμε ότι το ζωάκι μας έφαγε το αντιψυκτικό πρέπει να του προκαλέσουμε εμετό και αμέσως στον κτηνίατρο για να του χορηγήσει το αντίδοτο. Ως αντίδοτα χρησιμοποιούνται η φομεπιζόλη και η αιθανόλη οι οποίες αναστέλλουν το μεταβολισμό της αιθυλενικής γλυκόλης.

Δηλητηρίαση από στρυχνίνη

Η στρυχνίνη χρησιμοποιούνταν παλιότερα ως ποντικοφάρμακο, είναι ένα ισχυρό δηλητήριο που δρα πολύ γρήγορα και ο θάνατος επέρχεται μέσα σε μισή ώρα από την εμφάνιση των συμπτωμάτων.

Τα συμπτώματα εμφανίζονται 30 λεπτά εώς και 2 ώρες μετά τη λήψη του δηλητηρίου. Το ζώο εμφανίζει γενικευμένους μυϊκούς σπασμούς και ο θάνατος επέρχεται λόγω παράλυσης των αναπνευστικών μυών. Δεν υπάρχει αντίδοτο και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι η χορήγηση ηρεμιστικών και οξυγόνου μέχρι να περάσει η ενέργεια της στρυχνίνης.