• Φόρουμ
  • ΤΟ ΓΑΤΟΣΠΙΤΟ!
  • Εικονοθήκη
  • Γατο-Άρθρα
  • Latest images
  • Εγγραφή
  • Σύνδεση


Η ψυχολογία της γάτας που έχει χαθεί (ή «δραπετεύσει»...)

Chouzouris


***Αφιερωμένο στο «φευγαλέο» μου γατούλη Παύλα/Μάο που ζει για να «αποδράσει»...


Γιατί μια γάτα φεύγει από το σπίτι της;

Στις περισσότερες περιπτώσεις χαμένων γατών, το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά γάτα που κυκλοφορεί μέσα-έξω και χάνεται μετά από μετακόμιση. Οι γάτες εκ φύσεως δένονται με περιοχές και αν δεν αντιληφθούν το νέο σπίτι σαν «περιοχή» τους, μπορεί να επιχειρήσουν να επιστρέψουν στο παλιό σπίτι. Ακόμα κι αν δεν το καταφέρουν, έχουν πάντα το κίνητρο να το προσπαθήσουν. Γιʼ αυτό και η γνωριμία της γάτας σε μία νέα γειτονιά είναι καλύτερο να γίνεται σταδιακά και να διαρκεί κάποιες εβδομάδες. Καλό είναι να κρατήσετε τη γάτα μέσα στο σπίτι για τουλάχιστον δύο εβδομάδες (καμιά φορά και περισσότερο). Στη συνέχεια, σταδιακά αφήστε τη γάτα να βολτάρει εκτός σπιτιού υπό παρακολούθηση και πάντα πριν την ώρα του φαγητού, προκειμένου να διασφαλίσετε την επιθυμία της να έρθει σε εσάς, όταν τη φωνάξετε (είναι και πεισματάρες οι γάτες! Χωρίς λόγο δεν έρχονται κοντά σας όταν τις καλέσετε!)

Η δεύτερη πιο συνηθισμένη περίπτωση αφορά γάτες που κυκλοφορούν μόνο μέσα στο σπίτι και δραπετεύουν από πόρτα που μη ηθελημένα ξεχάστηκε ανοικτή. Το κίνητρο να βγουν έξω συνδέεται το ένστικτό τους για «περιοχές» ή είναι και οπορτουνιστικό. Το να δει μια γάτα μία άλλη γάτα από την άλλη μεριά του παραθύρου ή ένα σκύλο της προκαλεί το ένστικτο προστασίας της περιοχής της. Επίσης, μια πόρτα που ξεχάστηκε ανοικτή μπορεί να προσφέρει στη γάτα νέες συναρπαστικές μυρωδιές, στις οποίες είναι δύσκολο να αντισταθεί. Όμως, όταν τελικά η οικόσιτη γάτα γνωρίσει το ΜΕΓΑΛΕΙΩΔΕΣ «ΕΞΩ», ενδέχεται να πανικοβληθεί βρισκόμενη σε άγνωστο περιβάλλον, να εισέλθει σε θέση άμυνας και να κρυφτεί από τα πάντα, συμπεριλαμβανομένου του ιδιοκτήτη της. Το γεγονός ότι η γάτα δεν ανταποκρίνεται στο κάλεσμα, κάνει κάποιους να πιστεύουν ότι η γάτα «απέδρασε» μακριά, ωστόσο η πραγματικότητα είναι ότι η γάτα απλώς είναι πολύ φοβισμένη να εμφανιστεί ή να επιστρέψει στο σπίτι. Οι περισσότερες από τις γάτες που αντιδρούν έτσι είναι ντροπαλές στο χαρακτήρα και όχι κυριαρχικές.

Ένα ακόμη μικρότερο ποσοστό χαμένων γατών είναι άρρωστες ή τραυματισμένες. Αν το δούμε από ανθρώπινη προοπτική, πιστεύουμε ότι μία άρρωστη ή τραυματισμένη γάτα είναι λογικό να θέλει να μείνει κοντά στο σπίτι. Όμως, αν η γάτα πονά, ενδέχεται να επιχειρήσει να απαλλαγεί από ό,τιδήποτε διασυνδέεται με τον πόνο. Ή μπορεί να είναι σε τόσο μεγάλο πόνο που να φοβάται για τη ζωή της και ενεργοποιεί τους μηχανισμούς επιβίωσης υιοθετώντας αμυντική συμπεριφορά κάλυψης.

Οι περισσότερες γάτες δεν φεύγουν ακόμα κι αν γίνονται αντικείμενα κακομεταχείρισης, αντίθετα προτιμούν να παραμείνουν, λόγω της ροπής προς την εδαφικότητα. Είναι πιο συνηθισμένο μία γάτα να απομακρυνθεί επειδή την κυνήγησε κάποιος σκύλος ή τρόμαξε από κάποιο ξαφνικό ήχο και στη συνέχεια να μην επιστρέφει εκ φόβου κι όχι μια γάτα να απομακρυνθεί από την περιοχή της εκ προθέσεως.



Ποιό είναι το ένστικο της «καθοδήγησης» στη γάτα;

Το ένστικτο αυτό αναφέρεται στην ικανότητα των ζώων να αντιλαμβάνονται τον προσανατολισμό με τρόπο που δεν σχετίζεται με τις πέντε αισθήσεις. Υπάρχουν δύο μορφές αυτού του ενστίκτου: η μία αναφέρεται στην ικανότητα του ζώου να επιστρέφει στη βάση του, αφού έχει χαθεί, κλαπεί ή μεταφερθεί εκτός κατεστημένης περιοχής και η άλλη αναφέρεται στην ικανότητα του ζώου να ακολουθεί τον ιδιοκτήτη της, όταν ο τελευταίος έχει εγκαταλείψει το ζώο και έχει φύγει (το επονομαζόμενο psi-trailing). Έχει παρατηρηθεί επιστημονικά στη Γερμανία και την Αμερική ότι αρκετές γάτες έχουν αυτό το ένστικτο «καθοδήγησης» της πρώτης μορφής, ήτοι την ικανότητα επιστροφής στη βάση. Στην Αμερική μάλιστα κατά τη διάρκεια ενός πειράματος νάρκωσαν αρκετές γάτες (ώστε αυτές να μη θυμούνται συνειδητά το δρόμο της επιστροφής με την όραση, αφή, όσφρηση ή γεύση), και μέσω διάφορων παρακαμπτηρίων δρόμων τις οδήγησαν σε ένα μεγάλο λαβύρινθο, τις ξύπνησαν και τις άφησαν μία μία. Ο λαβύρινος αυτός είχε εξόδους ανά 15 μοίρες. Οι γάτες αφέθηκαν να περιτριγυρίσουν και μπορούσαν να βγουν από τις εξόδους αν το ήθελαν. Συνήθως, οι γάτες χρησιμοποιούσαν την έξοδο που ήταν πιο κοντά στον παρακαμπτήριο που οδηγούσε στο σπίτι τους. Οι πιο μεγάλες γάτες στην ηλικία τα πήγαν καλύτερα από τις νεότερες. Το ένστικτο «καθοδήγησης» μειωνόταν σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 7.5 μιλίων (12 χιλιομέτρων) από το σπίτι.

Μία θεωρία που επεξηγεί τη δυνατότητα αυτή είναι η ευαισθησία της γάτας στο μαγνητικό πεδίο της γης (ίσως διότι όσο μεγαλώνουν, αυξάνονται τα μεταλλικά στοιχεία στον εγκέφαλο). Όταν οι επιστήμονες τοποθέτησαν μαγνήτες στις γάτες του πειράματος, το ένστικτο «καθοδήγησης» εξέλιπε.

Ποιά είναι η δεύτερη μορφή του ένστικτου «κατεύθυνσης» (psi-trailing);

 Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται από τον Δρ. Joseph Rhine του Πανεπιστημίου του Duke για να αποδώσει την ικανότητα του ζώου να εντοπίζει τον ιδιοκτήτη του, όταν αυτός το εγκαταλείπει. Ο Δρ. Rhine μελέτησε μία σειρά από περιπτώσεις και σε όλες το ζώο είχε είτε κάποιο χαρακτηριστικό σημάδι, ανωμαλία ή προηγούμενο τραυματισμό, από τα οποία ο ιδιοκτήτης μπορούσε με βεβαιότητα να αναγνωρίσει το ζώο, για να αποκλείσει περιπτώσεις ζώων που έμοιαζαν με το ζώο που εγκαταλείφθηκε. Σε μία περίπτωση, η γάτα ακολούθησε τον ιδιοκτήτη της (ένα κτηνίατρο) από τη Νέα Υόρκη στην Καλιφόρνια. Η γάτα βολεύτηκε αμέσως στην αγαπημένη θέση της «παλιάς» γάτας και αφού λήφθηκαν ακτινογραφίες αποδείχθηκε ότι η «νέα» γάτα είχε την ίδια ιδιαιτερότητα (χαρακτηριστικό σημάδι) με την «παλιά».

Η Δρ. Myrna Milani, D.V.M., έχει κάποιες εξηγήσεις για αυτό το φαινόμενο. Η μία είναι ότι μία διάρρηξη της ισορροπίας συμβαίνει ότι πλάσματα δεμένα στενά το ένα με το άλλο χωρίσουν, κάτι που μπορεί να εξηγηθεί μια ημέρα με θεωρία αντίστοιχη με αυτή του Θεωρήματος του ψυχιάτρου Bell. Σύμφωνα με το Θεώρημα του Bell, όλα τα ηλεκτρόνια δρουν ανά ζεύγη και κάθε ηλεκτρόνιο στροβιλίζεται στην αντίθετη κατεύθυνση από το άλλο. Ο ψυχίατρος Bell υπέθεσε ότι αν κάποιος αλλάξει τον στροβιλισμό ενός ηλεκτρονίου, το άλλο το αντιλαμβάνεται και μεταβάλλει την κατεύθυνση περιστροφής σύμφωνα με αυτού του οποίου ο στροβιλισμός μεταβλήθηκε. Όταν ξεκίνησαν οι πειραματισμοί στο διάστημα, αυτό ήταν το πρώτο πράγμα που εξέτασαν οι επιστήμονες. Και αποδείχθηκε ότι όταν μεταβλήθηκε ο στροβιλισμός ενός ηλεκτρονίου που μεταφέρθηκε στο διάστημα, τότε και το αντίστοιχο ηλεκτρόνιο στη γη αμέσως άλλαξε την κατεύθυνση στροβιλισμού του.

Αν τα θηλαστικά είναι φτιαγμένα από κύτταρα, άτομα και ύλη, τότε μήπως ο δεσμός ανάμεσα σε δύο πλάσματα δεν είναι μόνο η «καρδιά», αλλά κάποιος «ρυθμός» σε επίπεδο κυττάρων ή ατόμων που διαταράσσεται όταν διακόπτεται ο φυσικός δεσμός;;;;



Πώς επηρεάζει η προσωπικότητα την πιθανή θέση της χαμένης γάτας;

Οι γάτες που κινούνται μόνο μέσα στο σπίτι και οι ντροπαλές γάτες που βγαίνουν και εκτός σπιτιού συνήθως δεν απομακρύνονται και βρίσκονται μάλλον κοντά. Η αιτία είναι μάλλον ο φόβος. Οι πιο τολμηρές και λιγότερο ντροπαλές γάτες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να μπλέξουν σε δυσάρεστα περιστατικά, όπως ατυχήματα με αυτοκίνητο, ασθένεια, ή να γίνουν λεία άλλων ζώων. Αν η γάτα είναι πιο κοινωνικοποιημένη με άλλες γάτες (άγρια γάτα ή γάτα που έχει γεννηθεί από άγρια γάτα) και είναι ντροπαλή με τους ανθρώπους, τότε είναι πιθανό να θέλει να εξερευνήσει το περιβάλλον με άλλες γάτες.

Παραθέτουμε κατάλογο που καταδεικνύει τη σχέση προσωπικότητας της γάτας και πώς αυτή επηρεάζει τη συμπεριφορά της όταν χαθεί.

Ι. Η κλασική γάτα που χρειάζεται καταφύγιο

Είναι η γάτα που κινείται μόνο μέσα στο σπίτι και είναι προσκολλημένη σε συγκεκριμένα πρόσωπα και θα προτιμούσε ο υπόλοιπος κόσμος να εξαφανιστεί (αν το μπορούσε). Έχει επιδείξει φόβο για το εξωτερικό περιβάλλον, κρύβεται από ξένους και νέες γάτες. Αυτός ο τύπος γάτας όταν βρεθεί έξω θα συγκλονιστεί, δεν θα μπορέσει να βρει εύκολα φαγητό και νερό και δεν θα εμφανιστεί, ούτε θα πλησιάσει ξένους. Αν η περιγραφή αυτή ταιριάζει στη γάτα σας, τότε το πιθανότερο είναι ότι θα τεθεί υπό καθεστώς πλήρους κάλυψης. Η καλύτερη μέθοδος για να την εντοπίσετε είναι να κάνετε περιπάτους πεζοί και να τοποθετήσετε «παγίδες». Η περιοχή έρευνας είναι μικρή, περίπου 1-5 σπίτια πιο μακριά.

ΙΙ. Η φιλική «περιπατητική» γάτα

Είναι η γάτα που κινείται μόνο μέσα στο σπίτι και έχει την αντίληψη ότι ο κόσμος είναι αγγελικά πλασμένος. Φοβάται πολύ λίγα. Είναι φιλική με ανθρώπους και ζώα και ίσως και με σκύλους. Είναι ήρεμη, εύκολη στο χαρακτήρα και περίεργη από τη φύση της, δεν έχει δείξει φόβο για το εξωτερικό περιβάλλον και δεν κρύβεται από ξένους ή νέες γάτες. Αυτή η γάτα μπορεί μεν να νιώσει λίγο ανασφαλής αν βρεθεί έξω, ωστόσο μπορεί να βρει τρόπους να επιβιώσει και να κάνει γνωστή την παρουσία της πλησιάζοντας ανθρώπους. Η καλύτερη μέθοδος για να την εντοπίσετε είναι να κάνετε περιπάτους πεζοί και να μιλήσετε με τους γείτονες. Η περιοχή έρευνας είναι σχετικά μεγάλη, περίπου 0-2 μίλια (0-3,2 χιλιόμετρα).

ΙΙΙ. Η άγρια «περιπατητική γάτα»

Είναι η γάτα που κινείται μόνο μέσα στο σπίτι και είναι εξαιρετικά ντροπαλή με τους ανθρώπους, ενώ νιώθει άνετα ανάμεσα σε γάτες. Αυτή μπορεί να έχει γεννηθεί από άγρια γάτα και είναι πιο συχνά στειρωμένη θηλυκιά και λιγότερο στειρωμένος αρσενικός. Αυτή η γάτα αρέσκεται στο να βρίσκεται με άλλες γάτες, δείχνει ενδιαφέρον για το εξωτερικό περιβάλλον, αλλά απομακρύνεται από τους ξένους και δεν συνδέεται ιδιαίτερα με τους ανθρώπους. Αυτή η γάτα μπορεί να βρει εύκολα νερό και φαγητό, μπορεί να εμφανιστεί από μακριά και συνήθως δεν θα πλησιάσει τους ανθρώπους (αντίθετα μπορεί να τρέξει μακριά από αυτούς). Η καλύτερη μέθοδος για να την εντοπίσετε είναι να κάθεστε αρκετές ώρες σε εξωτερικούς χώρους και να έχετε παγίδες διάσωσης άγριων γατιών. Αν υπάρχουν άλλες άγριες γάτες στην περιοχή και αρκετό φαγητό, η γάτα είναι πιθανό να μείνει σε μία ακτίνα απόστασης μεγαλύτερη από την απόσταση της κλασικής γάτας που χρειάζεται καταφύγιο και μικρότερη από αυτή της φιλικής «περιπατητικής» γάτας.

Οι τρεις αυτές κατηγορίες είναι «χοντρικές». Μία γάτα μπορεί να εμφανίζει συνδυασμό των τριών προφίλ. Σε κάθε όμως εξωτερική περιπέτεια της γάτας σας θα υπάρχουν «καταλύτες» (όπως π.χ. ασθένεια, κυνήγι από άλλο ζώο ή τραυματισμός) που θα την τοποθετούν περισσότερο κοντά σε ένα από τα τρία αυτά προφίλ.

Αμέσως μετά την απόδραση

Αν δείτε τη γάτα σας να φεύγει, μην κάνετε γρήγορες κινήσεις. Αν το παράθυρο ή η πόρτα από την οποία έφυγε είναι κλειστό, ανοίξτε το με ήρεμες κινήσεις, μήπως το γατί επιστρέψει μόνο του. Οι ντροπαλές αποκλειστικώς οικόσιτες γάτες όταν βγουν έξω φοβούνται τόσο πολύ ώστε επιστρέφουν αμέσως. Επομένως, απλώς ανοίξτε της το δρόμο!!

Αν η γάτας σας παγώσει και δεν κάνει κίνηση να επιστρέψει, πλησιάστε την αργά και προσεκτικά. Αν στέκεστε ακριβώς μπροστά στην πόρτα, τότε μπορεί να νιώσει ότι απειλείται και να απομακρυνθεί από εσάς και επομένως ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ. Προσπαθήστε να τοποθετηθείτε έξω. Έτσι, στην περίπτωση αυτή, αν η γάτα πανικοβληθεί, θα κινηθεί μακριά από εσάς και ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ. Οποιοσδήποτε δυνατός ήχος ή γρήγορη κίνηση μπορεί να φοβίσει τη γάτα μακριά από εσάς. Μην την κυνηγήσετε! Αν η γάτα σας δεν επιστρέψει, διαβάστε πιο κάτω.

Αν η γάτα μου είναι κοντά, γιατί δεν πλησιάζει όταν την φωνάζω;

 Όταν μια γάτα φοβάται, το ένστικτό της της λέει να κρυφτεί και να μείνει σιωπηλή. Ακόμα κι αν είναι κοντά, η αποκλειστικώς οικόσιτη γάτα (ή η τραματισμένη/άρρωστη) δεν θα νιαουρίσει σε απάντηση του ιδιοκτήτη της, αλλά θα κάνει το παν για να παραμείνει κρυμμένη.

Σε αυτή την κατάσταση απόλυτου φόβου, το ό,τιδήποτε μπορεί να γίνει αντιληπτό ως απειλή (συμπεριλαμβανομένων και της όψης, της μυρωδιάς και της όσφρησης του ιδιοκτήτη της που της προσφέρει ένα γκουρμέ γεύμα). Αυτό είναι από τα πιο δύσκολα πράγματα να τα αντιληφθούμε και να τα κατανοήσουμε: πώς είναι δυνατόν η γάτα ΜΑΣ να μας θεωρεί ΑΠΕΙΛΗ;

Για τη φοβισμένη γάτα δεν υπάρχει θέμα επιλογής μεταξύ στη στοργή-φαγητό και στην πείνα-δίψα-φόβο. Αντίθετα, πρόκειται για κάτι απολύτως ενστικτώδες και αυτόματο. Η γάτα σας δεν σας αποφεύγει, ούτε επιλέγει να πεινάσει, ούτε αυτό σημαίνει ότι δεν σας αγαπάει. Αντίθετα, υιοθετεί αυτόματα αμυντική στάση και πιστεύει ότι για να επιβιώσει όλα και όλοι είναι απειλή, συμπεριλαμβανομένου και του ιδιοκτήτη της.





Σε ποια μέρη είναι πιθανό να κρύβεται;

Η ιδανική κρυψώνα είναι μια περιοχή χωρίς άλλες γάτες ή σκύλους και με πρόσβαση σε νερό και φαγητό. Οι αποκλειστικώς οικόσιτες γάτες συνήθως βρίσκονται σε ακτίνα 5 σπιτιών μακριά από το σπίτι τους. Μπορεί να απομακρυνθούν αν κυνηγηθούν από σκύλο ή άλλη γάτα ή αν νιώσουν απειλή, ωστόσο αν αφήσουν τη μυρωδιά τους σε μία περιοχή για αρκετό χρόνο, τότε πιθανότατα δεν θα απομακρυνθούν. Σκεφτείτε ως γάτα. Πού θα κρυβόταν μία φοβισμένη γάτα; Σκεφτείτε χαμηλά, όχι ψηλά...

Προσοχή αν δείτε τη γάτα σας

Δεν υπάρχει χειρότερη εμπειρία από το να χάσετε το ζώο σας, να το δείτε, ίσως και να το αγγίξετε, κι αυτό να εξαφανιστεί πάλι. Δεν υπάρχει σίγουρη οδός, δεδομένου ότι φοβισμένες γάτες μπορεί να τρέξουν να κρυφθούν, ενώ άλλες μπορεί να «παγώσουν». Το μόνο σίγουρο είναι ότι πρέπει να την προσεγγίσετε με μεγάλη προσοχή. Μπορεί να είναι η καλύτερη ευκαιρία για να την πάρετε πίσω, αλλά μπορεί να είναι και η τελευταία φορά σε μεγάλο διάστημα που θα την δείτε ξανά!!!


Μερικές γάτες αφήνουν να τις σηκώσετε, άλλες γρατζουνούν ή δαγκώνουν από φόβο και μετά τρέχουν μακριά αν δεν μπορέσετε να την «γραπώσετε» καλά. Να φορέσετε χοντρά γάντια. ΟΤΑΝ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕΤΕ ΝΑ ΤΗ ΣΗΚΩΣΕΤΕ, ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΕΙΛΙΑΣΕΤΕ Ή ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΤΕ ΓΝΩΜΗ. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΤΕ ΝΑ ΤΗΝ ΚΡΑΤΑΤΕ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΤΗΝ ΑΦΗΣΕΤΕ.


Δεν υπάρχει τρόπος να προβλεφθεί πώς η γάτα θα αντιδράσει, δηλαδή αν θα σας αφήσει να την σηκώσετε ή θα τρέξει να φύγει. Χρησιμοποιήστε το ένστικτο και τη διαίσθησή σας.


ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΤΥΧΗ...